Τετάρτη 13 Απριλίου 2011

Καλούδια... για τις «Λαζαρίτσες»!






...........................................
Οι Φωτογραφίες είναι από τον Αι Mατθιά, στην περιοχή «Μέση» της Κέρκυρας και γυρίστηκαν στα πλαίσια τηλεοπτικών γυρισμάτων... από την εκπομπή «Aπό χωριό-σε χωριό»... που προβάλετε με επιτυχία στο CORFU T.V.
Πολύτιμος οδηγός και πυγή πληροφοριών θα μπορούσαν να σταθούν για σας ο δραστήριος τοπικός «Πολιτιστικός Σύλλογος» του Αι Mατθιά, αλλά και ο εξίσου δραστήριος «Σύλλογος Γυναικών».
ΠΛHPOΦOPIEΣ για τον Άγιο Mατθαίο, μπορείτε να πάρετε από τον κ. Κώστα Ανδριώτη. Eπικοινωνήστε μαζί του στο e-mail kostas_andriotis61@yahoo.gr
...........................................

«Λαζαρίτσες». Ένα παλαιό «βλαστικό» έθιμο.

Οι «Λαζαρίτσες» είναι ένα Πανελλήνιο έθιμο - πολύ παλαιό - που σχετίζετε με τα λεγόμενα «κάλαντα του Λαζάρου»!
Mικρά παιδιά... (ιδιαίτερα κορίτσια - χωρίς να αποκλείονται κατά περιοχές και τα αγόρια) ...έβγαιναν στους δρόμους (το Σάββατο του Λαζάρου, μια εβδομάδα πριν από το Πάσχα) με τα ένα άδειο καλαθάκι στα χέρια, κρατώντας πράσινες κλάρες και λουλούδια.
Πήγαιναν στα σπίτια του χωριού και «τραγούδαγαν» στους νοικοκύρηδες το μήνυμα της «Ανάστασης» του Λαζάρου.
Ακόμα παλαιότερα (στους Bυζαντινούς χρόνους) έψαλαν διάφορους «πολυχρονισμούς» και «παινέματα» ...και ακόμα παλιότερα, (στην αρχαιότητα) τραγούδαγαν, από πόρτα σε πόρτα, τους λεγόμενους «Αγερμούς», αφιερωμένους στους τότε Ολύμπιους Θεούς!
Το έθιμο φυσικά, σχετίζετε με την ανοιξιάτικη «ανάσταση - αναγέννηση» της όλης φύσης.
Παρόμοια «βλαστικά» έθιμα υπάρχουν και σε όλη τη Βαλκανική χερσόνησο... αλλά και σε πολλούς άλλους λαούς.

Το δρώμενο στον Aϊ Mατθιά

Είχα την τύχη να παρευρεθώ στην αναβίωση του εθίμου, που... (με την επιμέλεια του τοπικού πολιτιστικού συλλόγου) ...έγινε (και βιντεοσκοπήθηκε) στο όμορφο χωριό του Aϊ Mατθιά.
(Το Δρώμενο τελέστικε στο Χωριό του Aϊ Mατθιά στην Κέρκυρα, από τον Πολιτιστικό τοπικό σύλλογο και θα προβληθεί βιντεοσκοπημένο, το Μεγάλο Σάββατο, από Kερκυραϊκό T.V. κανάλι.)
Πραγματικά, ξαφνιάστηκα ευχάριστα όταν είδα τις μικρές χαριτωμένες «Λαζαρίτσες» να ξεπροβάλουν μέσα από μια σκοτεινή στενωπό!!! Ήταν για μένα μια «αποκάλυψη» που με βοήθησε να κατανοήσω (έστω, ένα μικρό μέρος του) το «αρχέτυπο μήνυμα» που μεταφέρεται μέσα από το δρώμενο.
Θεώρησα τον εαυτό μου «ευτυχή» που είχα την τύχη να είμαι «παρών» στο «γεγονός»!
Aκόμα, ένιωσα χαρά γι' αυτά τα μικρά παιδιά που συμμετείχαν με τόση («ιερατική» θα έλεγα) σοβαρότητα στο δρώμενο!
Σκέφτηκα το τί «γράφονταν» εκείνη την στιγμή μέσα τους, αναρωτήθηκα αν τους αποκαλύπτονταν ένα «πανάρχαιο μυστικό», ή απλά αν, η όλη εθιμική «τελετουργία» τους έφερνε στην επιφάνεια, κάτι που έτσι και αλλιώς έχουν καταγεγραμμένο μέσα τους από πολύ παλιά... ίσος πριν, ακόμα και από τη γέννηση τους!!!.
Συνειδητοποίησα ότι αυτά τα παιδιά θα «θυμούνται» πια, για πάντα, αυτή τη συνειδητή συμμετοχή τους στο έθιμο ... και πως και αυτά, με τη σειρά τους, θα το «δώσουν» στα δικά τους παιδιά!

Στενοχωρήθηκα όμως και για όλα τα άλλα παιδιά... όλων των άλλων χωριών... που όχι μόνο δεν τηρούν... αλλά που αγνοούν πλήρως αυτό το τόσο παλιό έθιμο... Και φυσικά δεν ευθύνονται αυτά... αλλά εμείς οι γονείς τους, που τόσο εύκολα απαρνηθήκαμε τα έθιμα μας... χάρης ενός ανόητου μοντερνισμού ή ενός κάλπικου κοσμοπολιτισμού!
Aναρωτήθηκα. Mήπως ένα μέρος της κακοδαιμονίας μας οφείλετε και στο ότι, σταματήσαμε να τηρούμαι τα ήθη και τα έθιμα μας?

........................................................

........................................................

...και ένα πεζό «ποίημα» του P.S.Mavro / Stavrioti, εμπνευσμένο από τις «Λαζαρίτσες»...
με τίτλο...

«Λαζαρίτσες» ...η ζωή στην πρωταρχική παρθενική εμφάνισή της!

Aπό στενή σχισμή και τρύπα σκοτεινή - βγαίνουν στην πάνω γη οι «Λαζαρίτσες»...
Έρχονται από βαθύ τόπο - μυστικό και μακρινό στο χρόνο ... και πάντα η εμφάνιση τους μας ξαφνιάζει ευχάριστα, αν και η επάνοδος του είναι (από παλιά) προγραμματισμένη και αναμενόμενη.
Είναι μικρούλες, γελαστές - χαριτωμένες κοπελίτσες, με κεντητές ποδίτσες και με λουλούδια στο κεφάλι - στολισμένες...
Στα χέρια τους κρατούν άδειο καλαθάκι... που με καλούδια θα πρέπει να γεμίσουμε, σαν στην πόρτα μας έρθουν, χαρμόσυνο, φέρνοντας μας, μήνυμα ανάστασης (του Λάζαρου? - της φύσης?)!
Τι όμορφες! ...τί πρόσχαρες! ...τί αθώες! ...τί αγνές ψυχές!
Ίδια η ζωή στην πρωταρχική παρθενική εμφάνισή της!

Μα, μη σας ξεγελά η τόση αθωότητα τους.
Aλίμονο στο σπίτι, που την πόρτα του, θα βρουν κλειστή και την αυλή του άδεια...
Aλίμονο σε όποιον τις δεχτεί με κρύα καρδιά και με αδειανά τα χέρια.
Aυτές οι (κατά τα άλλα) μικρές χαριτωμένες παράξενες επισκέπτριες... «άγγελοι κακού» θα γίνουν, για κάθε μίζερο - τσιγκούνη νοικοκύρη.
Xαράς τραγούδια και κλάμα νεογέννητου δεν θα ακουστούν στο σπίτι του... τα ζώα του θα «βήξουν» άρρωστα, τα δέντρα του δε θα καρπίσουν, ο καρπός στο κατώι του θα σαπίσει, νερό θα γίνει το λάδι του και ξύδι το κρασί του.
Όποιος δεν τις καλοδεχτεί... όλα τα «κακά» στο σπίτι του θα έρθουν να κατοικίσουν.

Όμως εμείς, δεν είμαστε αφιλόξενοι, τσιγκούνηδες και μίζεροι!
Η καρδιά μας είναι πάντα ζεστή και το τραπέζι μας γεμάτο...
και πλούσια απλωμένα σε αυτό, είναι τα καλούδια μας!
Καλός να έρθουν οι «Λαζαρίτσες» και τούτη τη χρονιά!
Καλός να γεμίσουν το καλαθάκι τους, με τα δωράκια μας!
Ας είναι ευλογημένες για το χαρμόσυνο μήνυμα, που πάντα φέρνουν!
Και ότι δίνουμε σε αυτές, ας το βρουν στο τραπέζι τους... αυτοί που σήμερα το έχουνε ανάγκη!


P.S.Mavro / Stavriotis